Józef Wybicki uczestniczył w pracach nad Konstytucją 3 maja. W uznaniu za jego zasługi, walkę i twórczość napisany przez niego utwór został tekstem polskiego hymnu. Z kolei święto flagi, czyli Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej obchodzony jest 2 maja. Zostało ono wprowadzone do polskich uroczystości ustawą z 20 lutego 2004 r. Tego samego dnia obchodzony jest także Światowy Dzień Polonii. Barwy polskiej flagi są odwzorowaniem godła narodowego, czyli białego orła na czerwonym tle. Barwy: biała i czerwona zostały uznane za narodowe 3 maja 1792 r., nawiązując w ten sposób do heraldyki Królestwa Polskiego, czyli białego orła na czerwonej tarczy herbowej. Po odzyskaniu niepodległości w 1919 r. Sejm Ustawodawczy uznał barwy Polski jako biały i czerwony w podłużnych, równoległych pasach.
Józef Wybicki w Janówku
Nadanie Szkole Podstawowej w Janówku Pierwszym (gmina Wieliszew) imienia Józefa Wybickiego nastąpiło w 2005 r. Ta decyzja jest obecnie wspaniałym powodem do poznania szczegółowej biografii tego wybitnego Polaka. W czasie dynamicznych zmian, jakie od 30 lat zachodzą w Polsce, okazuje się, że często brak czasu i okazji uniemożliwia w pełni docenienie polskich bohaterów. Na przykład dziś wielu osobom na dźwięk nazwiska Wybicki nasuwa się tylko jedno skojarzenie – Mazurek Dąbrowskiego… I Polacy śpiewają hymn nie zdając sobie sprawy, dlaczego Józef Wybicki wspomina w nim Dąbrowskiego czy Czarnieckiego. Na internetowej stronie szkoły z Janówka Pierwszego są bardzo ciekawe informacje o działalności Józefa Wybickiego na przełomie XVIII i XIX w. dla lokalnej społeczności. – Był on bliskim przyjacielem księdza Stanisława Poniatowskiego (bratanka króla Stanisława Augusta) właściciela pałacu w Górze (obecnie to ruiny), a także częstym gościem oraz uczestnikiem tamtejszych obiadów organizowanych na wzór królewskich obiadów czwartkowych – czytamy. Okazuje się, że Józef Wybicki miał za zadanie opracować zasady oczynszowania majątków podwarszawskich. Efekty swojej pracy zawarł w „Projekcie dopuszczenia ludzi na czynsz i uwalniania od poddaństwa”. Po zapoznaniu się z dotychczasowymi dochodami z tych wsi, zaprognozował, co można osiągnąć uwalniając chłopów z poddaństwa. Ponieważ okazało się to bardziej korzystne, oczynszowanie mieszkańców wsi w Olszewnicy rozpoczęło się 20 VIII 1778 r. Dodatkowo także Józef Wybicki przygotował prawną stronę przywileju dla Nowego Dworu Mazowieckiego, który w latach 1775/76, za sprawą Stanisława Poniatowskiego, uzyskał prawa miejskie. Więcej o działalności Wybickiego na terenie obecnej gminy Wieliszew oraz terenów sąsiadujących można także dowiedzieć się z tekstu zawartego w Roczniku Legionowskim z 2006 r. Jak podaje Wikipedia, Wybicki krytykował negatywne zjawiska w życiu społecznym Rzeczypospolitej – słabość rządów, anarchię, samowolę magnaterii i niewolę chłopa. Był zwolennikiem zamiany pańszczyzny na czynsze. Na podstawie badań w księgach parafialnych w okolicach Bieżunia udowadniał, że po oczynszowaniu wiosek przez Zamoyskiego wzrosła w nich liczba urodzeń. To było jednym z jego argumentów za przyjmowaniem tej formy rozliczeń chłopstwa z właścicielami ziemskimi.
Także mało znaną aktywnością Józefa Wybickiego jest jego twórczość literacka. Raczej kojarzony jest z muzyką. Jak podaje Wikipedia, wiele o Wybickim można dowiedzieć się z jego pamiętników. Na papier przelewał także swoje poglądy. Zawarte one są m.in. w zbiorze „Moje godziny szczęśliwe” oraz w „Zbiorze myśli politycznych o rządzie reprezentacyjnym”. Jest także autorem tragedii: „Zygmunt August” i „Gustaw Waza”; komedii: „Kulig”, „Szlachcic mieszczaninem”, „Mędrzec”, „Jarmark”, a także tekstów oper: „Pasterka zbłąkana, czyli obraz wojny holenderskiej”, „Samnitka”, „Kmiotek”, „Polka, czyli oblężenie Trembowli”.
Rufin herbu Rogala
Józef Rufin Wybicki, herbu Rogala, urodził się 29 września 1747 r. w Będominie. Żył w Polsce wolnej, a potem pod zaborami. Był szambelanem Stanisława Augusta Poniatowskiego. W wieku dwunastu lat stracił ojca, a jego wychowanie przejął stryj, ksiądz Franciszek Wybicki. Młody Józef zdobył wykształcenie prawnicze, a działalnością polityczną zajął się mając 20 lat. Został wtedy posłem na Sejm w I Rzeczypospolitej. Później był reformatorem praw w Polsce przedrozbiorowej. Współpracował oraz był przyjacielem gen. Jana Henryka Dąbrowskiego, z którym wziął udział w wyprawie na pomoc powstańcom w Wielkopolsce w 1794, a później współdziałał w Legionach Polskich we Włoszech. To właśnie podczas wizyty w obozie legionów napisał Mazurka Dąbrowskiego, którego pierwotna wersja nieznacznie różni się od obecnie śpiewanej. Wybicki był także uczestnikiem wojen napoleońskich. Piastował między innymi funkcję senatora-wojewody Księstwa Warszawskiego od 1807 r., a od 1815 r. senatora-wojewody Królestwa Polskiego. Ponadto był prezesem Sądu Najwyższego Królestwa Polskiego w latach 1817 – 1820. Józef Wybicki miał 2 żony. Pierwsza (17 lat od niego starsza) zmarła przed porodem. Miał trójkę dzieci: córkę i dwóch synów. Jeden z nich zmarł na skutek ran odniesionych w bitwie pod Wagram (1809). Józef Wybicki zmarł w 1822 r. w Manieczkach mając 75 lat. Ze względu na swoje zasługi, postawę i działalność, pamięć o nim jest także czczona na Pomorzu Gdańskim, gdzie się urodził i spędził swoje młode lata oraz w Wielkopolsce, gdzie mieszkał (z przerwami od 1780) i zajmował się działalnością publiczną.
Olga Gajda
