Sytuacja Pułtuska powoli, z roku na rok się ...pogarsza. Kolejne ministerialne raporty nie pozostawiają żadnych złudzeń. Mamy zatem z jednej strony: rządowe badania, analizy, raporty, oraz oczywiste obawy i niezadowolenie społeczne, wyraźne i czytelne - jeśli z uwagą śledzi się lokalne media społecznościowe w sieci. A z drugiej strony... no właśnie: pisaliśmy o wszystkich postępujących zmianach, o bezspornych faktach oraz rysujących się w ciemnych barwach scenariuszach na najbliższe dwie dekady.
W ostatnich latach władze powiatu i władze miasta ani razu nie odniosły się do naszych publikacji. Postanowiliśmy jednak nie dopuścić do dalszego przemilczania tego absolutnie kluczowego dla nas wszystkich tematu: nasza redakcja na początku tego roku zadała identycznie brzmiące pytania pani burmistrz i panu staroście.
- jakie działania podjęły władze samorządowe aby odwrócić niekorzystne zmiany?
- jak władze samorządowe sprawdzały skuteczność dotychczasowych działań i gdzie można się z tymi ocenami zapoznać?
- ile razy fakt umieszczenia Pułtuska na rządowej liście 139 miast polskich tracących funkcje społeczno-gospodarcze był w ostatnich latach przedmiotem obrad Rady?
- jakie działania zaplanowały władze na najbliższe lata, aby odwrócić niekorzystne zmiany?
Otrzymaliśmy odpowiedzi, które z uwagi na ich obszerność musimy streścić, nie pomijając jednak istoty poruszonych zagadnień. Będą to jednak cytaty traktujące poruszone tematy hasłowo.
Odpowiedź na powyższe pytania redakcji, uzyskana ze starostwa:
Ulokowanie miasta Pułtusk na liście miast tracących funkcje społeczno gospodarcze wymaga niewątpliwie podjęcia natychmiastowych działań, mających na celu zapobieżenie temu zjawisku. Przykładem takich działań ze strony Powiatu Pułtuskiego jest chociażby organizowanie już od kilku lat publicznego transportu zbiorowego. Dzięki temu powstało 11 nowych linii komunikacyjnych /.../ Inicjatywa kilkunastu samorządów różnych szczebli, w tym Powiatu Pułtuskiego pn. Budowa linii kolejowej Zegrze - Przasnysz, jako realizacja szlaku kolei Północnego Mazowsza" realizowaną w latach 2023-2028. Duże nadzieje na skuteczną walkę z wykluczeniem społeczno-gospodarczym daje budowana na terenie powiatu pułtuskiego obwodnica, o którą władze samorządu powiatowego intensywnie zabiegały/.../ Ponadto władze Powiatu Pułtuskiego podejmowały szereg działań zmierzających do wzrostu potencjału społeczno-gospodarczego miasta Pułtusk /.../ prace inwestycyjne przy budynkach szkół ponadpodstawowych, w tym obiektów zabytkowych, przebudowę dróg i ulic powiatowych położonych na terenie Pułtuska. Zmodernizowano także budynki po byłej siedzibie Starostwa Powiatowego, przy ul. Białowiejskiej, gdzie obecnie znajdują się dwie placówki pomocy społecznej, W grudniu 2024r. zaczęła funkcjonować nowa powiatowa placówka pomocy społecznej, tj. Dom Pomocy Społecznej "Pod Sosnami". Tworząc nowe jednostki organizacyjne Powiat Pułtuski zapewnia nowe miejsca pracy dla mieszkańców miasta i gminy Pułtusk, co wpływa na zmniejszenie się wyludniania miasta z powodu migracji zarobkowej do większych aglomeracji. Jeśli chodzi o ewaluację zadań realizowanych przez Powiat Pułtuski, uprzejmie informuję, iż każdego roku ocena taka, wnioski, czy spostrzeżenia znajdują się w "Raporcie o stanie powiatu pułtuskiego" publikowanym na stronie BIP Starostwa Powiatowego w Pułtusku.
Odpowiedź pani burmistrz była bardziej obszerna:
Podjęte działania zarówno planistyczne jak i inwestycyjne:
1. Uchwałą Rady Miejskiej w Pułtusku (2020) została przyjęta Strategia Zrównoważonego Rozwoju Gminy Pułtusk.
Głównym celem Strategii Rozwoju Gminy jest zapewnienie stabilnego polepszenia jakości życia mieszkańców, a także rozwój atrakcyjności Gminy w skali powiatu, województwa i całego kraju.
Strategia, oparta jest na analizie problemów konkretnego terenu, uwzględnia specyfikę oraz kierunki rozwoju JST. Właśnie
Strategia Rozwoju jest tym dokumentem, który zawierając odpowiednie wskaźniki, cele, terminy realizacji, wesprze rozwój uczyni Gminę bardziej atrakcyjną pod względem inwestycyjnym, turystycznym, mieszkaniowym. Działając zgodnie ze Strategią, Gmina osiągnie zaplanowane cele w odpowiednich terminach.
Planowanie strategiczne, na którym będzie opierała się Strategia, pomaga skupić się władzom na konkretnych przedsięwzięciach, wspierających Gminy a nie ogólnych założeniach.
Należy podkreślić iż pomimo zmiany przepisów prawnych dot. ww. dokumentu,
strategia nadal ma fakultatywny charakter dokumentu nie jest on zatem obowiązkowa.
2. W trakcie opracowania jest kolejny dokument tj. Gminny Program Rewitalizacji (GPR).
Zgodnie z ustawą o rewitalizacji /.../ stanowi proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, prowadzony w sposób kompleksowy, poprzez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie, prowadzone przez interesariuszy rewitalizacji na podstawie gminnego programu rewitalizacji.
3. Gmina Pułtusk aktualnie rozpoczyna procedurę wykonywania Miejskiego planu adaptacji do zmian klimatu dla miasta Pułtusk (MPA). /.../ Potrzeba opracowania wynika z kierunków polityki unijnej, tj. Strategii Unii Europejskiej w zakresie przystosowania się do zmian klimatu. MPA będzie zawierał diagnozę, a także analizę zjawisk klimatycznych hydrologicznych oraz ich pochodnych, scenariusze zmian klimatu, opis głównych zagrożeń klimatycznych dla miasta, ocenę potencjału adaptacyjnego miasta, analizę ryzyka klimatycznego i szans wynikających ze zmian klimatu. Zostaną określone cele planu jak również koncepcja zazielenienia miasta, koncepcja zagospodarowania wód opadowych i roztopowych.
4. Ważnym dokumentem, który aktualnie po zmianie przepisów jest w trakcie opracowania jest Plan Ogólny /.../ Jego ustalenia będą determinować strategię rozwoju gminy poprzez wyznaczenie stref planistycznych, które co do zasady przesądzą o sposobie zagospodarowania nieruchomości. Plan ogólny umożliwi planowanie zrównoważonego i harmonijnego rozwoju oraz zwiększy władztwo planistyczne gminy w zakresie kreowania polityki przestrzennej.
5.W dniu 16 stycznia 2025r. został złożony wniosek w ramach Polsko-Szwajcarskiego programu rozwoju miast /.../ dla wybranych Państw Członkowskich Unii Europejskiej w celu zmniejszenia różnic społeczno-gospodarczych w obrębie Unii Europejskiej. Złożony Wniosek zawiera 14 działań podstawowych na łączną kwotę: 77 719 600,00 zł. oraz 5 działań uzupełniających na łączną kwotę 30 360 000,00 zł.
Pozwoliliśmy sobie niektóre fragmenty przekazanych informacji zaakcentować poprzez wytłuszczenie zdań. Nasza redakcja, realizując swoje ustawowe obowiązki wynikające z prawa prasowego, stara się swoje publikacje opierać na rzetelnych i miarodajnych opiniach. Zadając pytania naszym władzom, przesłaliśmy je równolegle do Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej. Dzięki temu możemy zaprezentować, jak należy ratować Pułtusk, a zarazem nasz powiat, zdaniem ministerstwa. W tym wypadku także, z uwagi na obszerność informacji, prezentujemy to stanowisko jedynie hasłowo, a pełną treść udostępnimy publikując ten artykuł na www.pultuszczak.pl
Szanowna Redakcjo,
Zatrzymanie i odwrócenie negatywnych zmian społeczno-gospodarczych w mieście i obszarach otaczających w dużej mierze zależy od efektywnego zarządzania zasobami oraz odpowiednio dobranej strategii rozwoju, która uwzględnia te potencjały oraz potrzeby lokalnej społeczności. /.../ Kluczowe jest podejmowanie działań dostosowanych do swojej lokalnej specyfiki. Wśród obszarów działań można wyróżnić:
Zwiększanie atrakcyjności inwestycyjnej poprzez przyciąganie inwestycji zewnętrznych tworzenie stref inwestycyjnych oraz wspieranie lokalnej polityki podatkowej dla przedsiębiorstw, wsparcie lokalnych przedsiębiorstw poprzez programy doradcze, dotacje, mikrokredyty oraz wsparcie w zakresie innowacyjności.
To one budują ważną dla rozwoju bazę podatkową, tworząc silny sektor małych i średnich przedsiębiorstw. Z rozwojem przedsiębiorczości wiążę się aktywizacja rynku pracy i konieczność zapewniania odpowiedniej jakości pracowników.
- Rozwój infrastruktury
– inwestycje w transport publiczny, drogi, koleje/.../;
- Infrastrukturę społeczną,
w tym dostępność mieszkań/.../;
- Ochronę środowiska przyrodniczego
oraz inwestowanie w technologie przyjazne środowisku/.../;
- Współpracę międzysamorządową
– tworzenie wspólnych projektów oraz inicjatyw ponadlokalnych. Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej wspiera samorządy poprzez inicjatywy poprawiające potencjał administracyjny i organizacyjny, takie jak Partnerska Inicjatywa Miast (PIM).
Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2030
(KSRR 2030) wyraźnie definiuje kategorię miast średnich i kieruje do nich działania o charakterze horyzontalnym nakierowane przede wszystkim na: rozwój przedsiębiorczości oraz inwestycji generujących lokalnie atrakcyjne miejsca pracy;/.../ W KSRR 2030 wyodrębniono grupę miast wymagających szczególnego wsparcia - obszary strategicznej interwencji (OSI), obejmujące 139 miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze. Lokalne samorządy mogą korzystać z mechanizmów wsparcia, w tym funduszy strukturalnych UE. Polsko-Szwajcarski Program Rozwoju Miast w całości przewiduje bezpośrednie wsparcie miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze. Nabór projektów trwał od marca 2024 do stycznia 2025 r. Wybrane projekty będą mogły być realizowane do 31 marca 2029 r.
W ramach Programów Regionalnych w perspektywie 2021-2027 miasta średnie tracące funkcje społeczno-gospodarcze mogą skorzystać z instrumentów terytorialnych w tym instrumentu pn. Zintegrowane Inwestycje Terytorialne /.../ Na wdrażanie ZIT we wszystkich Programach Regionalnych przewidziano /.../ ponad 4,47 mld euro, natomiast na wdrażanie IIT alokację EFRR oraz EFS+ w kwocie ponad 2 mld euro. W Krajowym Planie Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) większość inwestycji obejmuje cały kraj Szacuje się, że do samorządów trafi ponad 62 mld zł w formie dotacji i pożyczek. Dodatkowe wsparcie zapewniają doradcze, m.in.Centrum Wsparcia Doradczego (CWD), który skierowany był do 77 partnerstw z około 800 samorządów lokalnych. Około 45 proc. zlokalizowanych było na Obszarach Strategicznej Interwencji (obszary zagrożone trwałą marginalizacją i miasta średnie tracące swoje funkcje społeczno-gospodarcze).
W podsumowaniu nasuwa się kilka refleksji.
Podstawowe spostrzeżenie jest oczywiste: Ministerstwo nie przypadkiem, określając "receptę na ratunek dla miasta" na pierwszym miejscu wpisało "zwiększanie atrakcyjności inwestycyjnej poprzez przyciąganie inwestycji zewnętrznych tworzenie stref inwestycyjnych oraz wspieranie lokalnej polityki podatkowej dla przedsiębiorstw..." Tu wypada zwrócić się do radnych powiatowych: Waszym obowiązkiem ustawowym są działania prowadzące do (skutecznego!!!) wykonywania zadania: "przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy". Tak, mamy od tego Powiatowy Urząd Pracy. Od wielu lat. I od wielu lat powiat pułtuski bije rekordy bezrobocia; w 2025 r. to nadal około 13,2%. Jednocześnie stopa bezrobocia w województwie mazowieckim na koniec czerwca 2025 roku wyniosła 4,1%.
Z informacji uzyskanych od pana starosty wynika, że "tworząc nowe jednostki organizacyjne Powiat Pułtuski zapewnia nowe miejsca pracy dla mieszkańców miasta i gminy Pułtusk..." Szanowni Państwo Radni: tworzenie miejsc pracy, opłacanych z budżetu powiatu nie zwiększa ilości pieniędzy w tym budżecie. I przyjmijcie za pewnik: zewnętrzni inwestorzy sami z siebie nie będą się garnęli do inwestowania na terenie Pułtuska i naszego powiatu. Mówiąc najogólniej: trzeba za tym pochodzić, trzeba się postarać!
Jednocześnie widać starania i konsekwencję w działaniach burmistrz Beaty Jóźwiak: Fundusze Szwajcarskie to ogromne pieniądze, po które Pułtusk stara się sięgnąć – do tego to środki dedykowane właśnie dla miast w takiej mizernej sytuacji jak nasza. Pani burmistrz objęła urząd w połowie października `24, w połowie stycznia `25 pułtuski samorząd złożył konieczne wnioski na pozyskanie ponad 100 mln. zł. Można się domyślać, że opracowywanie tych wniosków rozpoczęto wcześniej – a swoją drogą ciekawe, na ile wcześniej, bo składać je można było już od marca `24.
Z pewnością będziemy wracać do tego tematu – bo to "być albo nie być" Pułtuska i naszego powiatu.
ZCZ
