Ostatni weekend minął nam pod znakiem Dnia Babci oraz Dnia Dziadka. Wydaje się, że święto stare jak świat i przynajmniej tego dnia, to Babcie i Dziadkowie stają się najważniejsi. Odwiedzamy ich, składamy życzenia, obdarowujemy kwiatami i upominkami a maluchy robią laurki. Tymczasem tradycja tych obchodów jest dość młoda, zarówno w Polsce jak na świecie.
W Polsce zaczęło się tak... Na pewno był to styczeń 1964 roku. Według różnych źródeł, pomysłodawców tego święta było co najmniej kilku. Niemal jednocześnie, w styczniu 1964 roku, miały miejsce dwa zdarzenia. 21 stycznia 1964 Mieczysława Ćwiklińska, świetnie znana, przedwojenna, wybitna aktorka kinowa i teatralna, świętowała w styczniu 1964 roku jubileusz 85 urodzin. Miała wystąpić w jednym z poznańskich teatrów, w sztuce Alejandro Casona pod tytułem "Drzewa umierają stojąc", wcielając się w postać babci właśnie. Po spektaklu, Ryszard Danecki - redaktor "Expressu Poznańskiego", wręczył jubilatce kwiaty i tort a składając życzenia przekonywał aktorkę, że w tym dniu, w Poznaniu, obchodzone jest święto "Dnia Babci". W tym samym czasie, poczytny niezwykle w tych czasach, ogólnopolski tygodnik "Kobieta i Życie" także wspomniał o babciach, składając im życzenia na okładce numeru z 21 stycznia 1964r.
O świętowaniu dnia babci pisała wówczas Lucyna Sandecka, powołując się na inicjatywę świdnickich seniorek, które wcześniej chciały założyć w swoim mieście "Klub Babć". Zależało im na powstaniu miejsca, gdzie mogłyby się spotykać, pograć w karty czy szachy lub wspólnie obejrzeć film. Ostatecznie ta inicjatywa nie doczekała się realizacji, jednak idea nadzwyczajnie się spodobała i została upowszechniona przez tygodnik "Kobieta i Życie".
Jednym słowem: "ojców założycieli" "Dnia Babci" było wielu, ale dzięki temu możemy co roku uroczyście obchodzić ten dzień. Choć całe wydarzenie miało nieco przypadkowy charakter, to zostało przyjęte z aplauzem wśród polskiego społeczeństwa. Aby zaś dziadkowie nie byli poszkodowani - choć stało się to blisko dwadzieścia lat później - bo w latach osiemdziesiątych XX wieku, ostatecznie 22 stycznia został wskazany jako ich święto. W popularyzacji "Dnia Dziadka" największą rolę odegrała redakcja Telewizji Polskiej – tym samym znowu z inicjatywą wyszło środowisko dziennikarskie.
A jak to jest w innych krajach?
Niemal na całym świecie obchodzony jest poświęcony babciom i dziadkom, choć nie wszędzie ma to miejsce tego samego dnia. W Ameryce Północnej, zarówno w USA jak w Kanadzie, "Narodowy Dzień Dziadków" jest świętem ruchomym i przypada na pierwszą niedzielę, po wrześniowym święcie pracy. Święto ma swój oficjalny hymn, a jego symbolem jest niezapominajka. Narodowy Dzień Dziadków w USA ma zresztą ciekawą genezę. Według historyków, Marian Lucille Herndon McQuade - pochodząca z Zachodniej Wirginii gospodyni domowa, była zaangażowana w przekonywanie społeczeństwa amerykańskiego, że dzień poświęcony starszym osobom jest niezwykle potrzebny. Wskazywała na zjawisko samotności wśród seniorów oraz brak społecznego zainteresowania ich losem.
Nasi sąsiedzi – Niemcy - świętują "Dzień Dziadków" tak jak Amerykanie i Kanadyjczycy – to jest w pierwszą wrześniową niedzielę po święcie pracy. Bułgarzy i Brazylijczycy "Dzień Babci" obchodzą tak jak my – 21 stycznia. Przy czym w Bułgarii, świętują tylko babcie w "Babin Den", za to z przepychem i uwagą skoncentrowaną na najmłodszych wnukach w rodzinie, to jest tych, które przyszły na świat w ostatnim roku. W Hiszpanii dzień ten przypada na 26 lipca. We Włoszech święto babć i dziadków, zwane "La Festa dei nonni" przypada na 2 października i zostało ustanowione w 2005 roku. Tego dnia w kościele katolickim przypada jednocześnie dzień Świętych Aniołów Stróżów.
Bardzo ciekawie obchodzi się święto babci we Francji, gdzie – podobnie jak w USA, Kanadzie i Niemczech - jest to święto ruchome, obchodzone w pierwszą niedzielę marca. W kraju Napoleona jednak, to święto pachnie... kawą. Nazwa święta bowiem to "Kawa Babci" ("Café Grand Mere), a i została ukuta przez właścicieli jednej ze znanych marek kawy we Francji. Tego dnia odbywają się spotkania z dziadkami przy obowiązkowej, aromatycznej kawie. W Wielkiej Brytanii, "Święto Babć i Dziadków" także jest ruchome i przypada na pierwszą niedzielę października.
W Meksyku 28 sierpnia obchodzi się "Dia de Abuelos" czyli dzień dziadków. W Holandii "Nationale Opa-en Omadag" obchodzi się 4 czerwca i to dopiero od 2004 roku, a w Estonii święto celebrowano pierwszy raz w 2010 roku w drugą niedzielę września.
Z kolei na antypodach, w Australii, "Dzień Dziadka i Babci" obchodzi się od 2010 roku, w pierwszą niedzielę listopada. W Japonii wszyscy seniorzy traktowani są z wielkim szacunkiem, jako życiowe i moralne autorytety. Dlatego, choć nie ma Dnia Babci czy Dnia Dziadka, to od 1966 roku, 15 września obchodzony jest "Dzień Szacunku dla Wieku".
W zaś Rosji, choć w 2009 roku pojawiło się nowe rodzinne święto, lecz nie ma ono oficjalnego statusu, wobec tego, nie ma także określonej w kalendarzu daty.
Zatem niemal na całym świecie pamięta się o babciach i dziadkach, choć obchody organizowane są w różnych dniach i na wiele różnych sposobów. Wnuki pamiętają wówczas o rodzicach swoich rodziców, odwiedzają ich i składają życzenia. To są wyjątkowo piękne chwile. My zaś składając najpiękniejsze życzenia naszym Babciom i Dziadkom, życzymy oprócz zdrowia i miłości, by wnuki pamiętały o nich nie tylko w tych świątecznych dniach.
K.Cz. (Babcia)
