Wystawa „Niezłomni Ziemi Pułtuskiej” zorganizowana przez Muzeum Regionalne w Pułtusku z okazji Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” ma na celu przypomnienie postaci lokalnych dowódców antykomunistycznego podziemia niepodległościowego, którzy swoją walkę podejmowali m.in. na terenie dawnego powiatu pułtuskiego. Choć ogromna większość z nas nigdy ich nie poznała osobiście, to musi towarzyszyć nam refleksja, iż to jedni z nas: bo przecież często dobrze znamy ich braci, dzieci i wnuki; bo przecież – choć w innym czasie – bohaterowie ci stąpali po tym samym bruku, modlili się w murach tych samych świątyń, budowali domy i sadzili drzewa, które na co dzień mijamy. A jednocześnie dawali świadectwo ogromnej odwagi, bohaterstwa, miłości do Ojczyzny, której ofiarowali nie tylko młodość, ale często również życie. O tych prawdziwie NIEZŁOMNYCH pamięć zachowują nie tylko źródła historyczne, ale przede wszystkim żyjący wśród nas ich bliscy, sąsiedzi, przyjaciele. A warto, byśmy pamiętali wszyscy, również ludzie młodzi, którym tak trudno zrozumieć tragizm czasów zniewolenia.
Naszą wystawę traktujemy jako pierwszy etap większego przedsięwzięcia, które rozpoczęliśmy w szczególnym czasie: roku Jubileuszu Stulecia Odzyskania Niepodległości. Zaczynamy od przypomnienia najważniejszych dowódców, zaś z czasem pragniemy rozbudowywać ekspozycję o kolejne postacie, jak również zdarzenia, które zapisały się w pamięci mieszkańców naszego regionu.
W ubiegłym roku rozpoczęliśmy akcję zbierania pamiątek i dokumentowania relacji świadków historii. Każdy dzień uświadamia nam, jak trudne jest to przedsięwzięcie. Nasza wiedza jest niewystarczająca. Przez kilkadziesiąt lat o wielu ludziach i zdarzeniach niebezpiecznie było nawet wspominać, a ich historie były skutecznie fałszowane. Pamięć ludzka jest ulotna, po latach relacje bywają niespójne, czasem wręcz sprzeczne, a traumatyczne przeżycia powodują, że niekiedy trudno dzielić się swoimi wspomnieniami. Jednak nic nie zwalnia nas od wykonania ważnej pracy.
Mamy świadomość powierzchowności i niedoskonałości naszej wystawy, ale chcemy ją stale rozbudowywać, dodawać nowe elementy, doprecyzowywać informacje, przypominać niezwykłe, bohaterskie historie zwykłych ludzi, również szeregowych żołnierzy podziemia niepodległościowego i ich rodzin. Rozpoczynamy pewną pracę, ale potrzebujemy też pomocy i liczymy na zaufanie, które objawiać się będzie w przekazywaniu do naszego Muzeum wszelkich pamiątek, rodzinnych fotografii lub ich kopii, dzieleniu się z nami informacjami i wspomnieniami. Wierzymy, że dzięki takim staraniom i działaniom nasza ekspozycja będzie stale rozwijać się i podnosić swoją wartość edukacyjną, a przede wszystkim przyczyni się do upowszechniania wiedzy o lokalnych wydarzeniach i naszych Niezłomnych Bohaterach.
Andrzej Popowicz
dyrektor Muzeum Regionalnego w Pułtusku
