Z Katarzyną Świdnicką, koordynatorką LwT, rozmawia Grażyna M. Dzierżanowska
Lato w Teatrze - skąd wziął się ów program? Jego cele?
Jest to program Instytutu Teatralnego dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Narodził się z potrzeby dotarcia do mniejszych ośrodków kultury. Niejakiego wyjścia Z TEATRU do tych ośrodków. Wakacje to czas, w którym zwyczajowo teatry są zamknięte. Nowy repertuar czeka na otwarcie sezonu we wrześniu. Drzwi teatru pozostają zamknięte na dwa miesiące, a przecież w ich zakamarkach skrywa się tyle tajemnic, tyle niesamowitych pomysłów gotowych do użycia. Tyle zabawy, którą można podzielić się z innymi. 11 lat temu, ktoś wpadł na pomysł, żeby teatry jednak nie zapadały w sen letni. Żeby ludzie teatru, aktorzy, pedagodzy teatru wyruszyli w podróż po kraju i prowadzili działania artystyczne w miejscowościach, w których nie ma instytucji zajmujących się tego rodzaju działaniami. I to jest chyba główny cel Lata w Teatrze. Docieranie do ośrodków, w których na co dzień nie znajdziemy instytucji kultury. Poza tym LATO to program szyty na miarę. Ma on swoje założenia, wytyczne, ale zawsze koncentruje się na działaniu tu i teraz. W tym środowisku. Z tymi ludźmi. Ma działać trochę na zasadzie wymiany. My dajemy coś od siebie, ale to społeczność nadaje kierunek. Wyznacza granice. Nic nie jest możliwe bez zaangażowania mieszkańców danej miejscowości. I oczywiście, możemy powiedzieć, że mowa tu głównie o dzieciach i młodzieży uczestniczącej w projektach LwT, ale to nieprawda. To rodzice, mieszkańcy, lokalne władze, no i w końcu ksiądz. Jednym słowem naprawdę wszyscy. Chodzi o to, żeby wprowadzić trochę zamieszania i na tym budować. Uruchamiać pierwiastek twórczy istniejący w każdym z nas.
Lato w Teatrze liczy sobie 11 lat. Na pułtuskiej ziemi po raz drugi, w Zambskach Kościelnych w gminie Obryte. Dlaczego w Zambskach?
A odpowiedź na to pytanie można znaleźć na naszym profilu na Facebooku - Lato w Teatrze Zambski Kościelne. Żeby odpowiedzieć w dużym skrócie powiem, że zaczęło się od marzeń. Marzeń moich rodziców o domu z dala od zgiełku miasta. Wśród drzew, z własnym ogródkiem i w pobliżu wody. To było dla nas bardzo ważne. Stąd zresztą Przepływy - projekt LwT z tamtego roku. To rodzicie. A ja? O dłuższego już czasu marzyłam o działalności społeczno - artystycznej z mieszkańcami małych ośrodków. Kiedy kupiliśmy dom w Zambskach Kościelnych, byłam co prawda na studiach prawniczych i nijak to się miało do teatru, ale swoim uporem dodreptałam do celu. Zajęło mi to co prawda trochę czasu, ale się udało. W końcu znalazłam ludzi, z którymi wierzę, że mogę robić cuda. Takich normalnych, rozsądnych wariatów. Gatunek bardzo rzadko spotykany. :)
Tegoroczne LwT w Zambskach związane jest z hasłem SZEPTY PUSZCZY. Ma związek z Puszczą Białą? Zostało utworzone dla LATA zambskiego?
Oczywiście, że z Puszczą Białą! W zasadzie, to dzieciaki podsunęły nam ten pomysł. I ich rodzice. Spotkany na odpuście w Sokołowie pan Adam Gadomski z Nadleśnictwa Pułtusk, tylko wzmocnił nasze przekonanie o tym, że w następnym roku działamy w lesie.
Podczas ubiegłorocznej edycji Lata w Teatrze dużo eksplorowaliśmy z dzieciakami. To one pokazywały nam Zambski Kościelne, opowiadając przeróżne historie z nimi związane. Zauważyliśmy, że las jest tą przestrzenią, która przyciąga dzieci. Że pomimo faktu, iż mają naturę na wyciągnięcie ręki, nadal jest ona dla nich interesująca. Wycieczki do lasu cieszyły się chyba największą popularnością. A samo hasło Łysa Góra to już niekończące się opowieści.
Tematyka sierpniowych warsztatów związana jest z PUSZCZĄ... Proszę nas wtajemniczyć w tegoroczne warsztaty...
W tym roku przyjrzymy się puszczy w skali makro i mikro. Chodzi nam o poznanie natury zupełnie z nowej perspektywy. Niezauważalnej na co dzień. Zwykle gdy wyruszamy na wyprawę do lasu, o ile ktoś jeszcze wyrusza na wyprawy do lasu. :). Może raczej, gdy idziemy na jagody lub grzyby, owszem widzimy mrowisko, mech na drzewach, różne gatunki drzew, ale nie wiemy, nie zastanawiamy się, dlaczego akurat te dwa drzewa są obok siebie. Jak porusza się spotkany przez nasz żuk. Dokąd idzie. A pająki? Większość z nas po prostu się ich boi. A może one mają nam coś do zaoferowania? Pod względem plastycznym, teatralnym? Przynajmniej ja na to liczę! Las to skarbnica form, barw, dźwięków i my to wszystko będziemy się starali wygrzebać. A może znajdziemy coś, co zupełnie nie mieści się w moim wyobrażeniu o lesie i naszym projekcie. W zasadzie musimy poczekać jeszcze kilka dni. To nasi uczestnicy domkną program tego projektu.
Z informacji logistycznych mogę za to powiedzieć, że pierwszy tydzień Szeptów Puszczy to czas spędzony na terenie Puszczy Białej. Wraz z naszym partnerem - Nadleśnictwem Pułtusk - będziemy poznawać las w ciągu dnia, a nocą wybierzemy się do lasu z zaproszonym do projektu lepidopterologiem Arturem Baranowskim. Co będziemy tam robić? Tego nie mogę zdradzić. Drugi tydzień to natomiast praca warsztatowa w grupach: teatralnej, muzyczno - ruchowej, scenograficznej. Do tego będziemy mieć grupę dedykowaną naszym najmłodszym uczestnikom od 5 do 7 lat jako Leśne Przedszkole oraz Leśną Redakcję, która zajmie się dokumentacją naszych poczynań. A gdzie będziemy pracować? Hmmm No skoro tematyka lasu... A może tu jeszcze zostawię małe niedopowiedzenie.
Druga edycja LATA na naszej ziemi i drugi pobyt LATA w gminie Obryte... Zambski są już przypisane LwT?
Na pewno w jakiś sensie tak. Zambski Kościelne już zawsze będą widniały jako jedna z miejscowości, w której odbył się program LwT. Ale czy będą kolejne edycje? To program grantowy. Tak długo jak będziemy mieć pomysły, przekonanie, że mamy nadal coś do zaoferowania lokalnej społeczności, tematy do pracy, tak długo będziemy pisać wnioski o dofinansowanie. A czy nasze projekty zostaną wybrane w konkursie grantowym? Na to pytanie nie umiem odpowiedzieć.
Rola koordynatorki, czyli PANI...
Oj, to temat długi i bardzo obszerny. W dużym skrócie dbanie o to, aby inni mieli przestrzeń i warunki do pracy. Od pisania wniosku, setek telefonów, szukania partnerów, rozwiązań, spotkań z zespołem, kontaktu z rodzicami... To naprawdę bardzo ciekawe doświadczenie. Mogę powiedzieć, że bycie koordynatorem to jest COŚ! A do tego, jak to poważnie brzmi! :).
Prowadzący zambskie LwT to ciekawi ludzie. Z kim spotkają się jego uczestnicy już niedługo, bo 30 lipca?
Nasz zespół w zasadzie nieznacznie zmienił się w stosunku do projektu ubiegłorocznego. Nie będzie pracował z nami Radek Garncarek, ale wierzymy, że silnie działa na innych scenach teatrów w całej Polsce. Poza tym, zostaliśmy w komplecie. Aleksandra Rajska, aktorka, psycholog i pedagożka teatru z tysiącami pomysłów i obecna w tysiącach miejsc na minutę. Małgorzata Laszecka, teolożka, nauczycielka religii, ale przede wszystkim instruktorka i reżyserka grupy teatralnej, z którą odniosła wiele, wiele sukcesów. Dziewczyny obejmą pieczę nad naszą grupą teatralną. Paulina Połowniak, aktorka o cudownym głosie, z którą będę miała przyjemność prowadzić grupę muzyczno-ruchową. Anna Szyszka, nauczycielka, pedagożka teatru oraz instruktorka i reżyserka potężnej grupy teatralnej. To nasze Ptasie Radio, zarządzane oczywiście metodami teatralnymi. Monika Mydlikowska, z zamiłowania animatorka zabaw dziecięcych oraz prac manualnych, która zaopiekuje się naszym Leśnym Przedszkolem. Jest jeszcze Jacek Gozdek, który poprowadzi warsztaty fotografii i będzie dokumentował nasze działania podczas całego projektu. Oraz Adam Baranowski, zaproszony do projektu lepidopterolog. A któż to taki? Ciekawi tego na pewno znajdą odpowiedź. Ja nie powiem nic więcej.
Rola wolontariuszy z Centrum Międzynarodowej Wymiany Młodzieży i Wolontariatu...
Podczas ubiegłorocznej edycji LwT zauważyliśmy, że jest wiele czynności, w których pomocne byłoby wsparcie wolontariuszy. Poza tym, dobry wolontariusz to skarb, to trzecie oko, które potrafi obiektywnie ocenić sytuację. Ja sama wspieram wymiany międzynarodowe. Uważam, że to niesamowite doświadczenie, możliwość poznania ludzi z wielu zakamarków świata, a przede wszystkim praca na wspólny cel w grupie, która w innym wypadku nie mogłaby się spotkać. Coś co jednoczy i pozwala się uczyć w dość niecodzienny sposób. Wierzę, że obecność zagranicznych wolontariuszy wypełni lukę, która istniała w tamtym roku. Pozwoli na chwilę wytchnienia zespołowi i dodatkowo wzbogaci projekt. Cały czas spływają do mnie listy motywacyjne osób, które chciałyby wziąć udział w naszym projekcie i z tego co piszą, widzę, że będą to osoby mające wiele pomysłów oraz gotowe do artystycznej pracy z dziećmi.
Plan dnia zambskiego uczestnika LATA w TEATRZE – przykładowo...
No tego tak po prostu nie da się opisać, bo mamy wiele planów, których nie mogę zdradzać zbyt wcześnie! Ale! Zaczynamy 30lipca wielkim Leśnym Preludium, piknikiem integracyjnym w stodole należącej do domu parafialnego w Zambskach Kościelnych. Będziemy lepić razem pierogi z jagodami, piec jabłka i po prostu spędzimy ze sobą czas. Serdecznie zapraszamy wszystkich mieszkańców Zambsk Kościelnych i okolic. Następne dni to wypady do Puszczy Białej. Czasem w dzień, czasem w nocy. W pierwszą sobotę naszego projektu będziemy... budować. Tu niezbędna będzie pomoc rodziców, ale wierzymy, że znajdą się chętni. Drugi tydzień to codzienne warsztaty w godzinach 9.30 - 15.30, podczas których wspólnie z uczestnikami naszego projektu przyjrzymy się leśnym inspiracjom zdobytym przez nas podczas poprzedniego tygodnia i przetworzymy je na środki wyrazu artystycznego. Co nam z tego wyniknie? Tego nie wie nikt :).
Wielkie zakończenie programu to...
Pokaz finałowy, który odbędzie się 11 sierpnia, w sobotę. Już teraz namawiam do zarezerwowania sobie tego terminu w kalendarzach, ale więcej szczegółów na razie podać nie mogę. Proszę śledzić nas na FB, a i na stronach "Tygodnika Pułtuskiego" na pewno ukaże się jakaś informacja na ten temat :). Do zobaczenia!
LATO W TEATRZE to program Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie, realizowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jego celem jest popularyzowanie pedagogiki teatru. Program składa się z konkursu grantowego na realizację dwutygodniowych warsztatów artystycznych dla dzieci i młodzieży, szkoleń z zakresu pedagogiki teatru oraz artystyczno-edukacyjnych projektów objazdowych w namiocie cyrkowym. W aktualnej 11. edycji programu dofinansowanie otrzymało 40 ośrodków z całej Polski – 17 organizacji pozarządowych i 23 samorządowe instytucje kultury.
Instytucje, które w poprzednich latach co najmniej trzykrotnie organizowały Lato w teatrze, mają za zadanie zrealizować projekt wspólnie z organizacją partnerską, która dotychczas nie brała udziału w programie. Ten moduł został nazwany Lato w teatrze +, a dofinansowanie przyznano 5 ośrodkom. W tym roku udział w LwT weźmie ponad 1200 uczestników. Autorskie warsztaty przygotowywane przez pedagogów i artystów są dla dzieci i młodzieży szansą na poznanie i samodzielne wykorzystanie teatralnego języka, a przede wszystkim na twórcze wyrażenie siebie i zabawę teatrem.
